Datums uit die geskiedenis
- 19/10/1512: Luther ontvang ’n doktorsgraad in teologie
- 20/10/1528: Luther doen saam met Melanchthon visitasie in Weimar tot en met 22/11/1528. Hierdie visitasie oortuig Luther om ’n kategismus te skryf
- 21/10/1710: Stigting van die Cansteinischen Bibelanstalt in Halle deur August Hermann Francke – die eerste Bybeluitgewersmaatskappy in die wêreld
- 25/10/1523: Johannes Bugenhagen word predikant in die Stadskerk van Wittenberg
Persone en gebeure uit die geskiedenis
Op 8/9 Maart 1509 behaal Luther die graad Baccalaureus Biblicus, nadat hy in 1507 die Magister Artium (algemene voorstudie) behaal het. Dit verskaf aan hom die titel Cursor wat beteken dat hy die inhoud van elke Bybelboek kursories kon weergee. Sy volgende uitdaging was om as Baccalaureus Sententiarius die vier boeke van Petrus Lombardus (met tematies-geordende aanhalings uit die Bybel en kommentaar van die kerkvaders) uit te lê. As Baccalaureus Formatus (iemand wat reeds die eerste twee boeke uitgelê het), kon hy ook aan die professore se disputasies deelneem. Ná vyf jaar kon iemand dan tot “lisensiaat” van die teologie promoveer. Hierdie “doktorsgraad” het aan iemand die bevoegdheid (licentia) gegee om die Heilige Skrif in alle detail uit te lê en om self disputasies aan te bied. Na die gepromoveerde is verwys as Magister, en nie “doktor” nie (alhoewel dit die implikasie was). Op 19 Oktober 1512 promoveer Luther tot doktor in die teologie in Wittenberg onder Johannes von Staupitz. By die tradisieryke Universiteit van Erfurt was daar ontsteltenis dat die briljante Luther nie dáár gepromoveer het nie. Luther het egter die dosente van Erfurt as liggewigte beskou. Hy het ook nie vyf jaar nodig gehad om tot die vlak van doktor te beweeg nie.
Die Novum Instrumentum Omne is die eerste kritiese uitgawe van die Griekse Nuwe Testament. Die teks, sowel as die Latynse vertaling daarvan, is deur Erasmus van Rotterdam voorberei en in 1516 deur Johan Froben in Basel gedruk. Hierdie uitgawe is (ironies genoeg) aan pous Leo X opgedra. Martin Luther het die tweede uitgawe van hierdie teks in 1521 gebruik vir sy vertaling van die Nuwe Testament in Duits. Volgens vandag se standaarde is dit maar ’n swak teks, maar dít was die begin van ’n wetenskaplike hantering van die Bybeltekste. ’n Mens sal nie heeltemal verkeerd wees deur te beweer dat Erasmus se arbeid die breuk met die Middeleeue ingelui het nie.
Johannes Bugenhagen is op 25 Oktober 1523 as predikant van die Stadskerk in Wittenberg aangestel. Hy was die eerste voltydse Protestantse predikant. Hy het Luther en Katharina von Bora in 1525 in die huwelik bevestig. Hy, Melanchthon en Justus Jonas (’n regsgeleerde) het Luther gehelp met die Duitse Bybelvertaling. Hyself het ’n Nederduitse (!) vertaling van die Bybel gemaak. Hy het Luther se kategismusse ook in Nederduits vertaal. Hy staan bekend as die Reformator van die Noorde. Hy het die Protestantse gemeentes en skole in Braunschweig, Hamburg, Lübeck, Pommern, Holstein en Denemarke gestig. Hy het ook kerkordes vir die nuwe kerke geskryf aangesien hy ook die professor in Kerkreg in Wittenberg was.